در طول سال، آب استخر به دلیل تماس مستمر با بدن و آبوهوای مختلف، کثیف و نامطبوع میشود. به همین دلیل، تعویض آب استخر از اهمیت ویژهای برخوردار است. از جمله مواردی که در این راهنما پوشش داده میشوند، تعیین زمان مناسب برای تعویض آب، مراحل مختلف خالیکردن استخر، تمیزکردن استخر و تانکر آب برای افزودن آب جدید به استخر و… است.تعویض آب استخر یکی از کارهای اساسی و حیاتی در حفظ کیفیت آب و افزایش عمر مفید استخر است. آب استخر ممکن است به دلیل استفاده مداوم، تغییرات آبوهوایی، استفاده از مواد شیمیایی و حضور شناگران، به طور طبیعی آلوده و کثیف شود؛ بنابراین، تعویض آب بهمنظور حفظ کیفیت آب استخر و ایجاد محیطی سالم و مطمئن برای شناگران بسیار حائز اهمیت است. تعویض آب استخر به دو صورت مرحلهای یا کامل انجام میشود. در تعویض مرحلهای آب استخر بهصورت مرحلهای و بهتدریج تعویض میشود. درحالیکه در تعویض کامل، تمام حجم آب استخر تخلیه و جایگزین میشود. انتخاب روش تعویض آب بستگی به عواملی مانند ابعاد استخر، نوع فیلتراسیون و شیوه مدیریت آب دارد.
تعویض آب منظم و بهموقع میتواند بهوضوح در بهبود کیفیت آب استخر تأثیرگذار باشد. آب پاکیزه و تمیز به شناگران احساس راحتی و آرامش میدهد و از بروز عفونتها و بیماریهای مرتبط جلوگیری میکند. در ضمن، آب تمیز و معتدل دارای اثرات مثبت بر کیفیت تجهیزات استخر نیز خواهد بود و مانع از خرابی و آسیبدیدگی آنها میشود. بنابراین، تعویض منظم آب استخر نهتنها به حفظ سلامت شناگران بلکه به حفظ و طول عمر بیشتر سایر ارکان استخر مانند سیستمهای فیلتراسیون و تصفیه نیز کمک شایانی خواهد کرد.
بهطورکلی زمان تعویض آب استخرها تا حد زیادی به میزان استفاده و تعداد شناگران و همچنین ابعاد استخر دارد. همچنین نوع استخر یعنی شخصی، عمومی، مسابقات ورزشی، مخصوص کودکان و… نیز میتواند بر روی این زمان تعویض تأثیر زیادی داشته باشد. پس نمیتوان یک زمان دقیق برای همه انواع استخرها بیان کرد.
حال برای استخرهای خصوصی به دلیل ابعاد کوچک و استفاده طولانیمدت شناگران از آن، ممکن است این زمان حتی به ۳ بار تعویض در شبانه روز یعنی هر ۸ ساعت یک بار برسد. البته در استخرهای خانگی مدت زمان استفاده ممکن است زیاد باشد اما روزهای متوالی استفاده قطعا کمتر خواهد بود و نسبت به استخرهای عمومی نیز قطعا افراد کمتری از استخر استفاده می کنند.در مورد استخرهای مخصوص مسابقات ورزشی، تعداد افزایش آب استخر در یک شبانه روز کامل قطعاً افزایش خواهد داشت. زیرا این استخرها نسبت به شرایط عادی و شناگران عادی، میزبان شناگران حرفهای است و در طول مسابقات مدام برای ماده های مختلف مانند مسابقات شیرجه، کرالسینه، کرال پشت، شنای امدادی، پروانه و… استفاده میشود.در چنین استخرهایی معمولاً زمان تعویض آب استخر به ۶ بار در طول شبانه روز نیز می رسد. اما در استخرهای مخصوص کودکان به دلیل حساسیت و آسیب پذیری پوست کودک، آب استخر باید مدام تغییر کند. همچنین در این استخرها به دلیل سن پایین و یا مشکلات ناشی از عدم کنترل مثانه، آلودگی هایی به صورت مداوم از سوی کودکان ایجاد شود. برای همین به منظور احتیاط بهتر است هر ۲ الی ۳ ساعت یک بار، آب در چنین استخرهایی تعویض شود.
در صورتیکه برنامه منظمی برای تخلیه آب استخر وجود نداشته باشد، این محیط به مکانی جهت رشد جلبکها و باکتریها تبدیل خواهد شد. به طور کلی خواص فیزیکی و شیمیایی آب همچون دما و رنگ، میزان قلیایی بودن، مقدار ذرات جامد موجود در آن و… تعیینکننده زمان تعویض آب استخر هستند. با این حال بعضی از استخرها به دلیل شرایط خاص کاربران به تعداد دفعات تخلیه بیشتری نیاز دارند.
زمان تعویض آب استخر
نوع استخر | تعداد دفعات تعویض آب |
استخر های تجاری | هر شش ساعت بک بار (4 بار درطول شبانه روز ) |
استخر های خانگی | هر هشت ساعت یک بار(3 بار در طول شبانه روز) |
استخر های عمومی | هر شش ساعت یک بار(4 بار در طول شبانه روز) |
استخر های آموزشی و تمرینی | هر چهار ساعت یک بار(6 بار در طول شبانه روز) |
استخر های عمومی کو دکان | هر دو ساعت یک بار(12 بار در طول شبانه روز) |
استخر های درمانی | هر نیم ساعت یک بار(48 بار در طول شبانه روز) |
استخر های معلولان | هر دو ساعت یک بار(12 بار در طول شبانه روز) |
استخر های آموزشی | 1.5 ساعت |
استخر های عمومی | 6-3 ساعت |
استخر های قهر مانی | 6 ساعت |
استخر های مسکونی | 8 ساعت |
استخر شیر جه | 6 ساعت |
استخر آب گرم | 1 ساعت |
محاسبه نرخ آب سرریز شده به واسطه ورود و خروج شناگران
حجم آب خارج شده از استخر به واسطه ورود و خروج شناگران، از جمله عوامل تاثیر گذار در تعیین میزان آب جبرانی
است. با ورود شناگران به استخر، سطح آب به شدت بالا آمده و به دلیل ثابت بودن حجم کاسه استخر، مقدار اضافه آن
سرریز می کند. اگر تدابیر ویژه به منظور مهار آب سرریز شده و بازگرداندن آن به استخر اتخاذ نشود، سطح آب پس از
خروج شناگران، نسبت به حالت اولیه به شدت کاهش خواهد یافت.
به این منظور در برخی استخرها،آب خروجی وارد مخازن متعادل سازی شده و مستقیما به سیستم تصفیه منتقل شده
و پس از تصفیه مجددا به سیستم بازگردانده می شود؛ و در برخی دیگر، آب سرریز شده وارد سیستم فاضلاب شده و
در نهایت مقداری آب تازه (معادل آن) به تدریج به مدار افزوده می شود. در ادامه به تشریح هر روش خواهیم پرداخت:
الف: استفاده از مخازن متعادل سازی: یکی از راه های مهار و کنترل آب سرریز شده از کاسه استخر، استفاده از مخازن
متعادل سازی و یا محفظه موج گیر است. مخزن متعادل سازی همانند یک منبع، آب سرریز شده را(بر اثر ورود شناگران)
در خود ذخیره می کند؛ تا در هنگام پایین آمدن سطح آن (خروج شناگران) دوباره به استخر بازگردانده شود. تعیین
ظرفیت مخزن متعادل سازی به سادگی و با دقت بالا امکان پذیر نیست؛ اما اگر میزان سرریز آب (با توجه به متوسط
وزن افراد) به ازای ورود هر شناگر به استخر را 70 لیتر در نظر بگیریم، حجم مخزن متعادل سازی در یک استخر با ظرفیت
90 نفر، 6300 لیترخواهد بود. (در منابع محاسباتی برخی شرکت های سازنده مخازن متعادل سازی آمده است که: به
ازای هر 100 مترمربع از سطح استخر باید حجم مخزن را 5-4 مترمکعب در نظر گرفت.)
ب: علاوه بر روش فوق در برخی موارد با ایجاد شیب ملایم در لبه استخر و اختلاف ارتفاع اندک بین سطح آب و لبه
کاسه از خروج بیش از حد آب جلوگیری می کنند و با توجه به آلودگی سطحی، آب سرریز شده به وسیله ی گریل های
نصب شده در اطراف استخر به فاضلاب منتقل می شود.
مراحل تعویض آب استخر؛ تمیز کردن دیوارهها و کف استخر
مرحله بعدی در تعویض آب استخر شامل تمیزکردن دیوارهها و کف استخر است. پس از تخلیه آب قدیمی، باید ابتدا
دیوارهها و کف استخر را بهدقت تمیز کنید. این مرحله بسیار مهم است؛ زیرا آلودگیها و رسوبات ممکن است بر روی
دیوارهها و کف استخر تجمع یابند و باعث کاهش کیفیت آب شوند.
برای تمیزکردن دیوارهها و کف استخر، از ابزارهایی مانند برسهای مخصوص استخر و محلولهای شیمیایی ملایم
استفاده کنید. قبل از شروع به تمیزکردن، اطمینان حاصل کنید که همه ابزارها و محلولهای استفاده شده برای استخر
شما مناسب هستند و به دستورالعمل تولیدکننده مخصوصاً در مواد شیمیایی بهصورت کامل پایبند باشید.
با استفاده از برسهای مخصوص استخر، دیوارهها و کف استخر را بهدقت تمیز کنید. بر روی دیوارهها و کف استخر،
رسوباتی مانند رسوبات معدنی ممکن است وجود داشته باشد. با استفاده از برس، این رسوبات را با حرکات مستقیم و
مکرر از دیوارهها و کف استخر تمیز کنید. بهتر است از برسهایی با سر نرم و مناسب برای استخر استفاده کنید تا
دیوارهها و کف استخر را خراش نزنید.
مراحل تعویض آب استخر؛ تمیز کردن سیستم فیلتراسیون
برای تعویض آب استخر خود، ابتدا باید سیستم فیلتراسیون را تمیز کنید. این مرحله بسیار مهم است؛ زیرا سیستم
فیلتراسیون مسئول حذف ذرات آلوده و آلایندهها از آب است. در اینجا چند مرحله مهم برای تمیزکردن سیستم
فیلتراسیون آب استخر را توضیح میدهیم:
قبل از هر چیز، برق استخر را قطع کنید. این اقدام ایمنی بسیار مهمی است و مانع از هرگونه حادثه ناخوشایند میشود.
ابتدا، فیلترهای مکانیکی را بردارید و آنها را با آب تمیز کنید. این فیلترها معمولاً از نوع کارتریج یا دیاتومی هستند و برای
حذف ذرات جامد و آلایندههای بزرگتر استفاده میشوند. معمولاً این فیلترها قابل شستشو هستند و میتوانند مجدداً
استفاده شوند.
سپس، فیلترهای شنی را بررسی کنید و در صورت لزوم تمیز کنید. این فیلترها برای حذف ذرات ریزتر و آلایندههای معلق
در آب استخر استفاده میشوند. شنهای فیلتر ممکن است با گلولای متعددی پوشیده شده باشند که باید با
شستشوی مناسب پاک سازی شوند.
مراحل تعویض آب استخر؛ پر کردن مجدد استخر
مرحله ششم از مراحل تعویض آب استخر، پر کردن مجدد استخر است. بعد از خالیکردن کامل آب استخر، حالا زمان آن
رسیده است تا آب تازه را به استخر برگردانیم. در این مرحله باید از طریق چندین روش مطمئن شویم که آب بهدرستی
به استخر برگردد.
بعد از پاکسازی استخر، حالا زمان آن رسیده است تا آب را به استخر برگردانیم. در این مرحله، میتوانید از چندین روش
استفاده کنید. یکی از روشهای معمول، استفاده از خطوط تأمین آب شهری یا چاه است. بررسی کنید که آب شهری در
دسترس است یا اگر از چاه استفاده میکنید، سطح آب در چاه را بررسی کنید تا از تجهیزات مورد نیاز برای تخلیه آب
استخرکافی بودن آن اطمینان حاصل شود.
تخلیه آب استخرهای عمومی با استفاده از تجهیزات زیر انجام میشود:
پمپ کفکش
به منظور انتقال آب از استخر به محل تخلیه، یک پمپ کفکش قدرتمند و با کارایی بالا مورد نیاز است. به گونهای که
این پمپ قادر به پمپاژ حجم بالایی از آب باشد.
لولهها و اتصالات
برای متصل کردن پمپ به استخر، باید لولهها و اتصالات مناسبی به کار برده شود. اطمینان حاصل نمایید که این
تجهیزات دارای ظرفیت کافی برای جریان یافتن آب هستند.
سیستم فیلتراسیون
به هنگام عوض کردن آب استخر لازم است که رسوبات موجود در آب نیز کاملا تخلیه شوند. به منظور پیشگیری از وارد
شدن این مواد زائد به شبکه فاضلاب، وجود سیستم فیلتراسیون الزامی است.
مخزن تخلیه
جهت جمعآوری آب تخلیه شده از استخر ضروری است یک مخزن تخلیه موجود باشد. این مخزن باید ظرفیت کافی به منظور نگهداری حجم بالای آب را داشته باشد.
ادوات تنظیف
پس از تخلیه آب معمولاً لازم است که دیوارهها و کف استخر تمیز شوند، به همین دلیل استفاده از تجهیزاتی مانند جاروبرقی، انواع برسها و سایر ادوات لازم هستند.