آشنایی با لوله و اتصالات پنج لایه

مهمترین خاصیت لوله های پنج لایه این است که از مقدار

کمتری اتصالات در آن اضافه می شود چرا که به علت منعطف

بودن منجر به حذف زانویی در طول مسیر شده است.

اتصالات لوله پنج لایه به دو صورت اتصالات پرسی و

اتصالات کوپلی در بازار موجود است. در ادامه مقاله لوله

پنج لایه ، این مقاله به اتصالات لوله پنج لایه پرداخته است.

لوله پنج لایه چیست

این لوله ها دارای عمر بالایی بوده و به علت صاف و

سیقلی بودن سطح داخل آن ها دارای رسوب پذیری

تقریبا صفر می باشد و نیز افت فشار کمتری در

سیستم لوله کشی ایجاد می کند و ب علت وجود لایه

آلومینیوم در هسته این نوع لوله ها، انعطاف پذیری خوبی

دارند و به راحتی و با نیروی دست می توان آن ها را فرم

داد. به همین دلیل استفاده از اتصالات لوله پنج لایه مثل

زانو ها در مسیر به حداقل می رسد. این لوله ها تحمل

فشار کاری تا ۱۰ بار را دارند.

معمولا از لوله های پنج لایه برای مصارف آب آشامیدنی ،

حرارت مرکزی با آب گرم و گرمایش از کف استفاده می کنیم.

لوله پنج لایه گزینه مناسبی برای سیستم های آب رسانی

و سیستم های حرارت مرکزی است. این لوله های چند لایه

که به کمک تکنولوژی های برش لبه ای تولید می شوند،

به خوبی ویژگی های پلاستیک و فلز را با هم ترکیب می کنند.

در حقیقت این نوع لوله ها که چند لایه هستند، شامل

دو لایه پلی اتیلن (PEX) در هم بافته شده است که به

یک لایه آلومینیوم (AL) در وسط متصل شده است. اتصالات لوله

پنج لایه به وسیله ی روش های اتصال مکانیکی ایجاد می شود

و برای اتصالات می توان از هر دو روش اتصال فشاری و اتصال

به وسیله پیچ و مهره بهره برد.لوله ۵ لایه این امکان را به

نصاب لوله ها می دهد که انواع سیستم های مختلف

لوله کشی را برای مقاصد آب رسانی و گرمایش، طراحی

و اجرا کند. همان طور که در بالا ذکر شد لوله های

پنج لایه از دو ماده مختلف با ویژگی های مختلف تشکیل

شده است.  این دو ماده در حالی که دارای خواص و

ویژگی های متفاوتی نسبت به یکدیگر هستند با یکدیگر

ترکیب می شوند تا در اثر این ترکیب خواص ویژه و  جالب

توجهی را ارائه نمایند.

قسمت داخلی لوله پنج لایه که به طور مستقیم با سیال

انتقالی در تماس است، از پلی اتیلن های

بافته شده(pe-x) ساخته شده است. سپس این لایه

توسط یک لایه آلومینیومی پوشیده شده است و سپس

توسط اشعه لیزر لبه های دو لایه به هم جوش داده شده

است. در حقیقت لوله ۵ لایه از دو لایه پلی اتیلنی در هم

تنیده شده و یک لایه آلومینیوم در وسط تشکیل شده که

بین هر دو لایه به وسیله چسبی محکم و مناسب اتصال

برقرار شده است.

مزایای لوله پنج لایه

لایه پلی اتیلنی که سطح خارجی لوله ۵ لایه را پوشانده

است از خوردگی و اعمال فشار بیش از حد بر لایه

فلزی میانی به وسیله مصالح ساختمانی نظیر ماسه

و سیمان جلوگیری می کنند.

سطح داخلی لوله که به شدت نرم و هموار است و

دارای زبری کمی است، باعث کاهش افت فشار پیوسته

در درون لوله می گردد و هم چنین خطر انسداد در لوله

را کاهش می دهد.

لوله های پنج لایه یک نظر عایق حرارتی عالی هستند و

در نتیجه باعث حفظ انرژی آب داغی که در حال انتقال

است می گرددو در نتیجه باعث کاهش اتلاف انرژی

گرمایی می شود. ضریب هدایت حرارتی این لوله ها

در حدودW/mK 0.43 است.

لایه در هم تنیده شده ی پلی اتیلنی داخلی دارای تمامی

استاندارد های بهداشتی می باشد در تنیجه این لوله

۵ لایه را برای انتقال مایعات خوارکی و نوشیدنی مناسب

می سازد.

دو لایه پلی اتیلنی به کار رفته در ساخت لوله پنج لایه

باعث کاهش نویز و سر و صدای ناشی از انتقال سیال در

درون لوله حتی در دبی های زیاد و هم چنین وجود ضربه

قوچ می گردد.

لایه آلومینیومی باعث اضافه شدن ویژگی های در خور

توجهی به لوله های پنج لایه می گردد. یکی از ویژگی های

اضافی شده سهولت شکل پذیری این نوع لوله ها است.

در حالیکه شکل دهی راحت است، این تغییر شکل در طول

زمان نیز خود را به خوبی حفظ می کند. در نتیجه باعث

می شود که مسیر نصب لوله به خوبی طی شود

بدون اینکه نیاز به نصب اتصالاتی باشد. هم چنین وجود

فلز آلومینیوم باعث می شود که بتوان از خم های تیز

در مسیر لوله استفاده کرد بدون اینکه تغییر چندانی در

سطح مقطع داخلی لوله ایجاد شود.

سفتی آلومینیوم باعث می شود که استحکام زیادی به

لوله بخشیده شود از این نقطه نظر که از هر گونه مچاله

شدن و جمع شدن لوله در اثر فشار های خارجی جلوگیری کند.

وجود لایه آلومینیومی باعث جلوگیری از نفوذ اکسیژن

از طریق دیواره لوله می شود و این باعث می شود این

نوع لوله ها کاملا در مقابل نفوذ اکسیژن مقاوم باشند.

به دلیل مقاومت بالای لوله ۵ لایه و به دلیل وجود لایه

پلی اتیلنی داخلی که مستقیما در تماس با سیال در حال

انتقال است، این لوله های جدید را می توان در شرایط فشار

۱۰bar، دمای ۷۰oC استفاده نمود، در این شرایط عمر لوله

پنج لایه برابر با پنجاه سال خواهد شد. اگر بخواهیم از لوله

تحت فشار ۱۰bar در دمای ۹۵oC استفاده کنیم عمر لوله به

شدت کاهش خواهد یافت.

انواع اتصالات لوله پنج لایه

از ویژگی های مثبت لوله های پنج لایه استفاده کمتر از اتصالات

است. لوله های پنج لایه به دلیل منعطف بودن نیازی به اتصالاتی

مثل زانویی نیست و به همین دلیل لوله کشی لوله های پنج لایه

و اتصالات لوله پنج لایه بسیار آسان تر است. اتصالات لوله

پنج لایه نسبت به دیگر لوله های دارای قیمت بالاتری هستند چرا

که جنس آن ها از برنج است و ساختار آن کمی پیچیده تر از

اتصالات دیگر لول های است. اتصالات لوله های پنج لایه به

دو دسته زیر تقسیم می شوند:

• اتصالات کوپلی یا مهره ماسوره ای لوله پنج لایه
• اتصالات پرسی لوله پنج لایه

اتصالات کوپلی لوله پنج لایه

از ویژگی های بسیار مثبت اتصالات کوپلی لوله پنج لایه این است که برای ایجاد اتصال و انجام دادن عمل آب بندی

نیازی به پرس پنج لایه و یا ابزار خاصی نیست و تنها با یک آچار معمولی می توان عمل آب بندی را در آن انجام داد. در

زمان استفاده از اتصالات پنج لایه استفاده از اتصالات کوپلی در حجم کاری بالا چندان رایج نیست چرا که از طرفی زمان

نصب در اتصالات کوپلی پنج لایه نسبت به اتصالات کوپلی پرسی بیشتر است و از طرف دیگر آب بند کردن

اتصالات کوپلی لوله پنج لایه دشوارتر از اتصالات پرسی است. لذا توصیه می شود که بعد از نصب اتصالات کوپلی

پنج لایه از سیستم مورد نظر با فشار مناسب تست گرفته و از عدم نشتی اتصالات لوله پنج لایه اطمینان حاصل کنید.

اتصالات کوپلی لوله پنج لایه دارای سه قست مختلف می باشد:

بدنه اتصالات کوپلی: این بخش از اتصالات کوپلینگی

لوله پنج لایه ، بخش بیرونی اتصال است و از داخل آن

رزوه شده است و برای آب بند کردن اتصال جای آچارخور روی

آن وجود دارد. بدنه از جنس برنج است و معمولا برای مقاوم

سازی و زیباسازی از روکش نیکل بر روی آن استفاده می شود.

• اورینگ های اتصالات کوپلی: شامل دو عدد ارینگ پلاستیکی

است که بر روی رزوه های اتصالات کوپلی پنج لایه نصب می شود.

• حلقه برنجی مهار لوله پلاستیکی: این برای مهار کردن لوله

و برقراری اتصال است و در واقع لوله در میان بدنه اتصال

و حلقه و یا مهره مهار پلاستیکی محصور می شود و عمل

آب بندی در آن صورت می گیرد.