سیستم گرمایش از کف بهتر است یا رادیاتور؟
رادیاتور در دستهی سیستمهای گرمایش مرکزی قرار میگیرد. همانطور که میدانید منبع تولید گرما در سیستمهای گرمایش مرکزی در مکانی خاص از ساختمان (اکثرا در زیرزمین) تعبیه میشود که به آن موتور خانه میگویند. در موتورخانه آب گرم شده و بوسیلهی لوله کشی به رادیاتورها در واحدها میرسد و بدین وسیله فضای ساختمان را گرم میکند.
البته این روزها برای اینکه رادیاتورها گرم شوند از سیستم گرمایش پکیج شوفاژ دیواری استفاده میشود که شاید بتوان آن را به عنوان یک موتورخانه جمع و جور و کوچک خواند. پکیجها معمولا در بالکن ساختمان و یا آشپزخانه نصب میشوند و به وسیله یک پمپ سیرکولاتور و یک مبدل خاص آب گرمایش را ایجاد و رادیاتورها را گرم میکنند.
سیستم گرمایش از کف
همانطور که از نام این سیستم پیداست، گرما در این سیستم توسط لولههای تعبیه شده در کف ساختمان به محیط پخش شده و باعث گرم شدن محیط ساختمان میشود. در این سیستم هم از آب برای انتقال گرما استفاده میشود. منبع گرمایش در این سیستم میتواند پکیج یا موتورخانه باشد.
در مقاله اجرای گرمایش از کف کاملا توضیح دادیم که چگونه باید سیستم گرمایش از کف تعبیه شود و اینکه چه نقشی نحوه لوله کشی در گرمایش خانه دارد.
حالا که تا حدودی با ساختار این دو سیستم آشنا شدیم، به مقایسه آنها میپردازیم تا به معایب و مزایای هر کدام پی ببریم.
کدام یک به صرفهتر است؟
تا اینجا متوجه شدیم که برای سیستم گرمایش از کف و همچنین گرمایش به واسطه رادیاتورها هم از سیستم موتورخانهای و مرکزی میتوان بهره گرفت و هم از پکیجهای شوفاژ دیواری در خانهها میتوان استفاده کرد.
امروزه کمتر کسی به سمت اجرای موتورخانه میرود. مزایای زیادی در خصوص اجرای سیستمهای گرمایشی از نظر هزینه و کیفیت بالاتر و البته صرفه جویی در هزینهها وجود دارد که قبلا در مقاله نقش موتورخانه مرکزی در هزینههای ساختمان توضیح دادیم.
ضمنا برای اجرای لوله کشی در هر دو روش از لولههای 5 لایه استفاده میشود و میتوان هر دو را از یک نوع لوله با کیفیت انتخاب کرد.
در سیستم گرمایش از کف متراژ لوله کشی به مراتب بالاتر است. تقریبا تمامی زوایای و مناطق خانه باید با لوله پوشیده شود و این موضوع باعث میشود تا با مقدار زیادی از لوله کشی سر و کار داشته باشید. اما در سیستم رادیاتور تنها باید مسیرهایی لوله کشی شود که رادیاتور تعبیه شده است.
در نتیجه میزان لوله کشی در رادیاتورها به مراتب کمتر است و اینگونه میتوان نتیجه گرفت که پس هزینهها باید کمتر باشد، اما در حقیقت اینگونه نیست. شما در سیستم گرمایش رادیاتوری هم به جای لوله کمتر باید رادیاتور خریداری نمایید که در نوع خود هزینه زیادی را میطلبد.
در این حال متوجه خواهید شد که هزینه لوله کشی شاید کمتر از رادیاتور ( بسته به قیمت خرید و اجرا ) برای خانه تمام خواهد شد. البته باید در نظر داشت که این هزینه در زمان ساخت خانه مد نظر است.
مثلا اگر شما بعدا بخواهید سیستمی را به خانه با یکی از این دو روش اضافه کنید به هیچ عنوان سیستم گرمایش از کف ( البته اگر هر دو از نظر قانونی ممکن باشد) توصیه نمی شود زیرا هزینه خرابی و هزینه بازسازی هم به آن افزوده می شود و این در حالی است که هزینه های لوله کشی رو کار برای رادیاتور خیلی کمتر خواهد بود.
لذا از آنجایی که ساختار کلی این دو سیستم تقریبا شبیه هم اند، مقایسه اینکه کدام یک بهتر است کمی سخت می شود. اگر از لحاظ هزینه بخواهیم مقایسه کنیم، هزینه ی گرمایش از کف به مراتب کمتر از رادیاتور می شود.( البته در صورتی که قبل ساخت ساختمان در خصوص طراحی آن اقدام شده باشد.)
بحث هزینه تنها یک فاکتور است که باید درباره آن فکر کنیم، اما آیا کیفیت و کارایی کدام یک بیشتر است؟ آیا گرمایش از کف قدرت گرم کردن ساختمان های بزرگ را دارد؟ مصرف انرژی هر کدام چقدر است؟ و سوالات مشابه.
کدام یک با کیفیت ترند؟ (کارایی کدام یک بیشتر است؟)
هر چند به صراحت نمی توان هر یک از این روش را بر دیگری مقدم دانست اما یکی از مهم ترین موضوعاتی که فکر می کنم اغلب مردم به دنبال پاسخی برای آن باشند میزان گرمایش و یا کیفیت گرمایش هر یک از این دو روش نسبت به دیگری می باشد.
درست است که هزینه های کار باید در نظر گرفته شود ولی واقعا تفاوت هزینه آنقدر زیاد نیست که بعدا با مشکل گرم نشدن خانه مواجه باشیم. این موضوعی است که اغلب افراد به آن اشاره دارند.
- در پاسخ به میزان کیفیت و کارایی هر کدام باید اشاره کرد که سیستم گرمایش از کف برای گرم کردن ساختمان نیاز به زمان بیشتری نسبت به رادیاتور دارد، ولی از نظر توزیع یکنواخت گرما بسیار بهتر از سیستم رادیاتور عمل می کند.
در واقع باید اینگونه شرح داد که رادیاتور هوای گرم را دریافت می کند و بدنه رادیاتور گرم می شود و با گردش هوا باعث می شود تا هوا در مجاورت با رادیاتور قرار گرفته و محیط گرم شود.
این اتفاق در سیستم گرمایش از کف هم می افتد ولی یک تفاوت اصلی دارد. در این روش ما باید کل کف ساختمان را به عنوان یک رادیاتور تعریف کنیم که در حال گرم شدن است.
- مصرف انرژی در سیستم گرمایش از کف به مراتب کمتر از رادیاتور است
البته این موضوع خیلی مشهور نیست ولی به دلیل تفاوت طول لوله ها در لوله کشی رادیاتور ها ممکن است سیکل گرمایش یکنواخت نباشد و پکیج و یا موتورخانه باید انرژی بیشتری مصرف کند تا رادیاتورهای دورتر را گرم کند.
در سیستم گرمایش از کف طول لوله ها تقریبا برابر در نظر گرفته می شود که این در گردش متناسب آب و توزیع گرما و پرت انرژی موثر تر است.
میزان حرارتی که سیستم گرمایش از کف برای تامین دمای مطلوب نیاز دارد بسیار کمتر از سیستم رادیاتور این که این خود به صرفه جویی در مصرف سوخت کمک می کند.
- از جمله مزایای آن می توان به آزادی عمل در چینش دکوراسیون منزل اشاره کرد.
این یک نقطه عطف در سیستم های گرمایشی منزل به حساب می آید. نظر به اینکه در بسیاری از سیستم های گرمایشی باید فضایی را به عامل گرما دهنده مانند بخاری و یا رادیاتور اختصاص دهیم و تلاش کنیم که این عوامل با محیط ما ترکیب زیبایی داشته باشند وقتی این عوامل حذف شوند هم دکوراسیون داخلی ما انعطاف پذیری بیشتری خواهد داشت و هم اینکه در نهایت فضای بهتری برای چیدن ملزومات در اختیار خواهید داشت.
استهلاک کدام یک بیشتر است؟
از دیگر عواملی که باید در موضوع تاسیسات ساختمان در کل در نظر گرفت موضوع استهلاک ملزومات است. با گذر چند صباحی فرسودگی و استهلاک در سیستم گرمایشی منزل باعث خواهد شد هر روز مشکلاتی مانند نشتی آب ، گرفتگی مسیر و سرد بودن رادیاتورها و یا گرمایش از کف ، سیستم های مکمل و … خود را بیشتر نشان دهند.
استفاده از اتصالات و تجهیزات با کیفیت یک بحث است و انتخاب بهترین راه برای اتخاذ سیستم گرمایشی یک موضوع دیگر.
از این رو همواره در سیستم های ساخت تجهیزات و لوازم مکانیکی و الکترونیکی یک اصل قدرتمند وجود دارد و آن هم این است که هر چه اجزا و تشکیلات یک سازه کمتر باشد خرابی پایین تر خواهد آمد. طبیعی است که در چنین حالتی گرمایش از کف تنها با استفاده از لوله 5 لایه کار گرمایش را انجام می دهد.
اما سیستم های رادیاتور نیاز به لوله ، رادیاتور ، شیر یا والو رادیاتور ، حوله خشک کن و … برای اجرا دارند و این یعنی اضافه شدن چنین پتانسیل خرابی و تعمیرات در سیستم گرمایش.
بنابراین رادیاتور ها در مقایسه با گرمایش از کف استهلاک بیشتری دارند (ضمن اینکه طول عمر متوسط یک رادیاتور ده سال است).
مشکل دیگر این است که وجود رادیاتور روی دیوار پس از مدتی باعث سیاهی دیوار می شود. و این چیزی است که در سیستم گرمایش از کف دیده نمی شود. حتی اگر عایق بندی درستی در اجرای گرمایش از کف دیده شود تاثیر این سیستم گرمایشی بر روی مصالح ساختمان که بر روی لوله ها اجرا می شود بسیار کم است.
تا این جا اغلب مزیت های گرمایش از کف نسبت به گرمایش رادیاتوری توضیح داده شد ولی بد نیست کمی از مضرات این سیستم را هم که البته اثبات نشده است توضیح دهیم و نگاهی هم به راهکارها داشته باشیم.
مشکلات گرمایش از کف نسبت به رادیاتور
- تخریب بتن یا سازه رویی ساختمان
در هر صورت نمی توان تاثیر گرم و سرد شدن لایه زیرین ساخت را که لوله های گرمایش از کف اجرا شده بر روی بتن ، چوب و یا پارکت نادیده گرفت اما اگر عایق مناسبی ایجاد شود به خوبی می توان جلوی این مشکل را گرفت.
- رشد میکروب در محیط های گرم
یکی از مشکلات مرسوم که برخی از پزشکان بر آن تاکید دارند رشد میکروب و باکتری در محیط هایی است که گرمای بیشتری باشد. در این خصوص موضوع مهمی که باید در نظر گرفته شود این است که در هر صورت محیط خانه نیاز به گرمایی دارد تا بتوان در آن زندگی کرد. بنابر این خود رادیاتور و یا بخاری هم گرما ایجاد می کند.
اما نکته دیگر این است که کف پا و یا دست وقتی بر روی سنگ و یا سرامیک داغ قرار بگیرد عرق می کند و با انتقال این عرق از روی سرامیک به قالی باعث انتقال میکروب ها و باکتری ها بر روی موکت می شویم. هر چند این نظریه اثبات نشده ولی در صورت درست بودن هم می توان با تعبیه قالی و یا موکت این مشکل را حل کرد.
- سیستم گرمایش از کف باعث بار دار شدن پرز های قالی و موکت می شود
متاسفانه این موضوع تا حدود زیادی درست است. نکته مهمی که باید برای جلوگیری از این مهم انجام شود این است که قالی ها را بصورت دوره ای حتما شستشو بدهید. ضمنا میزان گرمای گرمایش از کف را تا حد استاندارد رعایت کنید تا موجب تحریک این پرزها نشود.
- مشکل پوکی استخوان و واریس
در خصوص این موضوع نظریات علمی دقیقی وجود ندارد. مشخص نیست اولین بار چه موقع این موضوع و به چه دلیل عنوان شده است ولی می طلبد که در این خصوص اطلاعات بیشتری به دست بیاید و نظرات کارشناسی بیشتری ارائه شود.
در واقع هنور نمی توان با قاطعیت نسبت به بد بودن این موضوع توضیح داد و صرف نظر از بی پایه بودن این ادعا تاثیر گرما بر واریس و پوکی استخوان را وقتی ببینیم که بسیاری از افرادی که دچار پوکی استخوان هستند و یا مشکل واریس دارند اصلا از این نوع سیستم گرمایش استفاده نمی کنند می توان به راحتی این ادعا را تکذیب کرد.
البته تاکید می کنم دلیلی بر رد و یا قبول این ادعا هنوز وجود ندارد و در این مقاله نمی خواهیم به تاثیرات سلامتی مطرح شده در روش گرمایش از کف بپردازیم زیرا در تخصص ما نیست.
وقتی در مقام مقایسه در می آییم، بطور کلی می فهمیم که سیستم گرمایش از کف گرمای مطلوب تری داشته، هزینه ی کمتری دارد و از لحاظ زیبایی شناسی، جایی از منزل را اشغال نمی کنند. از لحاظ مصرف انرژی بسیار کم مصرف تر است. و با وجود نو بودن این روش و بعضی شایعاتی که درباره آن بخاطر افزایش خطر ابتلا به بیماریهای استخوانی و واریس در ایران وجود دارد، این روش همچنان جزو روش های امن، مدرن و به صرفه به شمار می رود.
در ضمن در برخی از ساختمان ها و طبقات ساختمان ها به دلیل سرد تر بودن محیط بیشتر توصیه می شود که از سیستم لوله کشی گرمایش از کف استفاده شود. دلیل آن هم این است که سیستم های گرمایش از کف گرمای بهتری دارند.
لوله و اتصالات پنج لایه برندهای:
نیوپایپ ، آرین پایپ ، بهتراشان ، سوپرپایپ ، ایزی پایپ ، آذران ، ایزوپایپ ، آرسین پایپ ، بیست بسپار ، نیک بسپار ، نونام پایپ ، وحید ، یزد لوله
لوله و اتصالات پلیکا برندهای :
اینگل ، پلیمر گلپایگان ، پارس زنده رود پلاست ، یزدپلیمر ، سمنان ، وینوپلاستیک ، پلیکا داراکار ، هراز ، نوین پلاستیک ، سمنان پویش ، گلسار پلیمر گلپایگان ، پلیمر یاس ، تهران اتصالات ، پلیکا سمنان
شیرآلات بهداشتی و صنعتی برندهای:
امین شیر ، کهن ، اوشه ، قهرمان ، کیزایران ، وگ ایران ، سیم ایتالیا ، کیتز ، اهورا ، داراکار ، آذران ، میراب ، سامین
لوله و اتصالات تک لایه برندهای :
اتصال بسپار ، یزدبسپار ، نیک بسپار ، آذین لوله سپاهان ، چابهار ، یزدپلیمر ، بیست بسپار ، وحید ، یزد لوله
پوش فیت برندهای:
پلی ران اتصال ، نیوفلکس ، یزد بسپار ، نیک بسپار ، سوپردرین ، وحید ، یزد لوله
پلی اتیلن برندهای:
پلی ران اتصال ، کوشان اتصال ، پلی رود اتصال ، ایران دریپ ، دینا پلیمر