فیلتر مغناطیسی چیست؟معایب سختی گیر مغناطیسی|انواع سختی گیر های مغناطیسی
اصلاح گر فیزیکی در سختی گیر آب چیست؟
اصلاحگرهای فیزیکی بدون استفاده از مواد شیمیایی و با استفـاده از ایجاد تغییرات در امـلاح محلول در آب بواسطه
میدانهای مغناطیسی و الکترومغناطیسی تمایل رسوب گذاری آب را کاهش می دهند. در این راستا عبارتهایی نظیر
سختی گیر، رسوب گیر، رسوب زدا، ضد رسوب و … در این دسته بندی قرار میگیرند. اصلاحگرهای غیرشیمیایی یا
Non Chemical Device از دیگر نامهای این گروه از تجهیزات است. سابقه تولید و استفاده از سختی گیرهای
مغناطیسی به دهه 1950 میلادی بر میگردد.
انواع سختی گیرهای مغناطیسی :
1- مغناطیسی (میدان مغناطیسی)
2- الکترومغناطیسی (میدان الکترو مغناطیسی)
3- الکترونیکی (میدان الکترومغناطیسی متغیر) تقسیم میشوند.
نحوه ی عملکرد سختی گیرهای مغناطیسی :
1- سختی گیرهای مغناطیسی:
این نوع سختی گیرها از جمله اولین تجهیزات اصلاح فیزیکی آب به شمار میروند. پس از کشف این که آبی که از روی
صخرههای با خاصیت مغناطیسی عبور میکند رسوب نمیگذارد، این نوع سختی گیرها تولید شدهاند. سابقه فعالیت
این گروه از اصلاحگرهای فیزیکی به اواخر دهه 1940 و اوایل 1950 میلادی بر میگردد. فلزاتی نظیر آهن، کبالت و نیکل
قادر هستند که خاصیت فرومگنتیکی از خود بروز دهند. از این رو در ساخت بلوکهای مغناطیسی به کار گرفته میشوند.
قدرت میدانهای مغناطیسی با واحد گوس(Gauss) سنجیده میشود. شدت میدان مغناطیسی زمین حدود 25/. الی
65/. گوس و کمپرسور یخچال 1000 گوس است. سختی گیرهای مغناطیسی در محدوده 2000، 4000، 6000، 8000،
12000 و حتی 47,500 گوس ساخته شدهاند. از انواع سختیگیرهای مغناطیسی میتوان : مغناطیسی بلوکی، مغناطیس
لولهای( رزوهای و فلنجی)، مغناطیسی کلمپی و رینگهای شارژی را نام برد .
2- سختی گیر الکترومغناطیسی:
میدان مغناطیسی حاصل از سیم پیچ حامل جریان با N حلقه، از برهم نهی میدان ایجاد شده در هر حلقه با میدان
حلقههای دیگر، تشکیل خواهد شد. که خطوط میدان مغناطیسی ایجاد شده در سیم پیچ در شکل روبرو ملاحظه
میشود. منطق سازندگان این دستگاهها در تاثیر میدانهای مغناطیسی بر یونها و جلوگیری از ایجاد رسوب مشابه
تولیدکنندگان سختی گیر های مغناطیسی است با این تفاوت که خطوط میدان مغناطیسی در سختی گیرهای
الکترومغناطیسی تقریبا در راستای لوله قرار میگیرند. (به غیر از قسمت ابتدایی و انتهایی سیم پیچ). در واقع اختراع
سختی گیرهای الکترومغناطیسی اولیه ابداع نوینی در زمینه رسوب گیری محسوب نمیشد و همچنان مشکلاتی نظیر
نیاز به وجود جریان آب در داخل لوله وجود داشت زیرا میدان مغناطیسی تنها به بار الکتریکی در حال حرکت نیرو وارد
میکند . مشکل دیگر برد محدود میدان مغناطیسی ایجاد شده است که تنها در قسمتی از لوله که به دور آن سیم
پیچیده شده است القا میگردد.
3- سختی گیر الکترونیکی:
سختیگیرهای الکترونیکی، در واقع نسل جدید سختی گیرهای الکترومغناطیسی هستند. ایده جدیدی که در سختی
گیرهای الکترونیکی به کار گرفته شده است که آنها را از انواع قبلی متمایز میکند، استفاده از جریان AC به جای جریان
DC در این نوع از سختی گیر ها است. سختی گیرهای الکترونیکی شامل یک یا چند سیم پیچ و یک جعبه کنترل است.
سیم پیچها به دور لوله پیچیده میشود و به جعبه کنترل اتصال دارد. با اتصال جعبه کنترل به برق ، جریان AC از سیم
پیچ عبور میکند. عبور جریان متغیر از سیم پیچ باعث القای میدان الکترومغناطیسی متغیر درون لوله میشود . اساس
کار سختی گیرهای الکترونیکی، ایجاد میدانهای مغناطیسی متغیر با آرایش دوایر متحد المرکز درون لوله است که
یونهای مثبت و منفی معلق در آب را تحت تاثیر قرار میدهد. با توجه به این که جریان عبوری از سیم پیچ متغیر از نوع
AC است، میدان مغناطیسی القا شده در لوله نیز متغیر خواهد بود. با توجه به خواص مغناطیسی فلزات آهنی و
تاثیراتی که ممکن است بر میدان مغناطیسی القا شده در لوله بگذارند، برای عملکرد دستگاه جنس لولههای مورد
استفاده باید از نوع پلاستیکی و یا فلزات غیرآهنی (مسی یا استینلس استیل) باشد. اگر فرکانس مورد استفاده در این
دستگاهها از 2000 هرتز بیشتر باشد با توجه به قانون لنز، اثر خودالقایی در سیم پیچ قابل توجه و اختلال آمیز در عملکرد
دستگاه خواهد بود . در سختی گیرهای الکترونیکی ، امکان تغییر مداوم و خودکار سیگنال جریان AC در برد الکترونیکی،
امکان پذیر شده است. در این راستا : الف) تغییر شدت جریان ب) تغییر شکل موج (سینوسی ،مربعی و اشکال دیگر) ج)
تغییر فرکانس وجود دارد که از طریق یک یا چند سیم پیچ یا آنتن به آب القا میگردد.
معایب اصلاحگرهای مغناطیسی :
در این بخش سعی بر آن است که با توجه به نقدها و بررسیهای انجام شده در خصوص کارایی اصلاح گرهای
مغناطیسی، معایب و محدودیتهای آن ها مورد بررسی قرار گیرد. به تفکیک این معایب سختیگیرهای مغناطیسی،
الکترومغناطیسی و الکترونیکی به شرح ذیل مورد بررسی قرار میگیرد.
1- عملکرد سختیگیرهای مغناطیسی موضعی است: اثرگذاری سختیگیرهای مغناطیسی کاملا مقطعی و موضعی
بوده و با فاصله گرفتن از بلوکهای مغناطیسی حداکثر تا 10 سانتیمتر ضعیف تر میشود و در طول مدار لولهکشی
موثر نیست. سازندگان این تجهیزات ادعا میکنند که برد دستگاه به چند صد متر هم میرسد، که ادعای بیاساسی
است. زیرا اگر آب در حال سکون باشد، سختیگیر مغناطیسی هیچ اثری بر روی آب نگذاشته و تجهیزات قبل و بعد از آن
در مقابل تشکیل رسوب قابل محافظت نیستند. همچنین سختیگیرهای مغناطیسی قادر نیستند مدار لولهکشی و
تاسیسات بالادستی (قبل از دستگاه) را محافظت نمایند و تنها آب فرآوری شده باید تحت تاثیر میدان مغناطیسی و در
مدت زمان موثر، قرار گرفته و آب این اثرات را با سرعت سیال در مسیر منتقل نماید.
2- برای پوشش کل مدار لوله کشی به بیش از یک دستگاه سختی گیر مغناطیسی نیاز است: به دلیل موضعی بودن
عملکرد سختی گیرهای مغناطیسی، درصورتی که مدار لولهکشی طولانی است، یک یا چند دستگاه جوابگو نبوده و جهت
پوشش کل مدار لولهکشی، با توجه به پیچیدگی مدار، تعداد اتصالات و زانوها و تعداد و فشار پمپهای سیرکولاسیون یا
بوستر پمپها، نیاز به محاسبه تعداد دستگاههای مورد نیاز است. از سوی دیگر تحقیقات علمی نشان داده است که
اساساً رسوبات تشکیل شده توسط دستگاههای سختی گیر مغناطیسی ، در بهترین شرایط آزمایشگاهی حداکثر 3 الی
3/5 دقیقه است. این “توپ برفی” تشکیل شده اساسا غیر پایدار است. به عنوان مثال سختیگیرهای مغناطیسی را نمی
توان در مکش پمپ نصب نمود زیرا توربولان جریان باعث شکسته شدن و از هم گسیختن توپهای برفی میگردد. با
مراجعه به دستورالعملهای نصب اینگونه تجهیزات، مشاهده میگردد که نمیتوان آن ها را در خروجی پمپ نیز نصب
نمود.
3- باعث خوردگی شدید در محل نصب و تجهیزات بعد از آن میگردد: نصب بلوکهای مغناطیسی باعث ایجاد شار
مغناطیسی از قطب های N به S میگردد. عبور جریان آب حامل آنیونها(یونهای منفی نظیر کربنات و سولفات ها …) و
کاتیونها(یونهای مثبت کلسیم، منیزیم و سدیم و …) از زیر میدانهای مغناطیسی، باعث قطع شدن شارهای میدان
مغناطیسی توسط یونهای مثبت و منفی شده و این امر باعث ایجاد الکترون ولت در منطقه مورد نظر میگردد. در
این حالت، فلز 2 ظرفیتی(لوله یا آند)، سطح فلز 3 ظرفیتی(لایه محافظتی – مگنتیک یا کاتد) و سیال(الکترولیت) وجود
داشته که عبور جریان سیال و یونهای درون آن، باعث ایجاد جریان الکتریکی ضعیف بر مبنای الکترون ولت و نهایتاً
تشکیل پیل الکتروشیمیایی میگردند، عملاً موجب خوردگی فلز گردیده و نهایتاً از حجم لوله کاسته میشود.
4- خاصیت مغناطیسی باعث جذب ذرات فلزی و نهایتا مسدود شدن مسیر جریان سیال میشود: با نصب بلوکهای
مغناطیسی، ذرات فلزی معلق در آب، جذب این میدانهای قوی مغناطیسی میشود. به مرور با افزایش این حجم ذرات
موجب کاهش سطح مقطع در مدار لولهکشی میگردد که میبایست چند وقت یک بار مدار لولهکشی متوقف و آب آن
تخلیه و به صورت فیزیکی تمیز گردد.
5- عملکرد دستگاه به سرعت بهینه آب عبوری بستگی دارد: برای انتقال اثرات جذب شده از میدان مغناطیسی ناحیهای از
لوله که سختی گیر مغناطیسی روی آن نصب شده است به نواحی دیگر مدار، لازم است که سیال حتما جریان داشته و
حتماً در سرعت بهینه خود جاری شود. منحنی ذیل نتایج آزمایش تاثیرپذیری عملکرد سختیگیرهای مغناطیسی را نسبت
به سرعت آب داخل لوله نشان میدهد در شرایطی که بهترین عملکرد در سرعت 2/3 متر بر ثانیه اتفاق میافتد میزان
کاهش رسوب 80 درصد بوده و این بدان معناست که تنها روند رسوبگذاری کند گردیده و حذف نمیگردد. عموما
طراحان تاسیسات مکانیکی سرعت 1 الی 1/5 متر بر ثانیه را در طراحیهای خود لحاظ مینمایند که در این شرایط با
رجوع به منحنی فوق تنها 30 الی 40 درصد میزان رسوبگذاری کاهش مییابد.
6- در نزدیکی میدان مغناطیسی و خصوصا الکتروموتورها اثر سختی گیر مغناطیسی کاهش مییابد: بدیهی است که
میدانهای مغناطیسی ناشی از الکتروموتورها و ژنراتورها و سایر دستگاههای با کارکرد مشابه، در عملکرد میدانهای
مغناطیسی اختلال ایجاد میکنند. این درحالیست که الکتروموتورها قلب محرک تاسیسات بوده و راهبری مدارهای
تاسیساتی بدون این تجهیزات غیرممکن است. به عنوان مثال، با فرض اینکه در زمان نصب سختی گیر مغناطیسی بر
روی لوله فاصله مجاز نصب از موتورهای الکتریکی نیز رعایت گردد باز هم نمیتوان توپهای برفی ایجاد شده درون
سیال را از میدان مغناطیسی الکتروموتورها محافظت نمود، زیرا به هر حال سیال در نقاط مختلف در حرکت است و از
درون پمپ یا حتی شیرهای برقی یا موتوری نیز عبور خواهد نمود. بنابراین اثر ایجاد شده توسط سختی گیر مغناطیسی،
در نقطه دیگر از مدار از بین رفته و یا تضعیف میگردد.
7- سختی گیر های مغناطیسی به عنوان مکمل سختی گیر های رزینی در نظر گرفته میشوند: اغلب سازندگان سختی
گیرهای مغناطیسی استفاده از این تجهیزات را برای آبهای سخت توصیه نمینمایند به عبارت دیگر زمانی که سختی
آب از حد مشخصی بالاتر است عنوان مینمایند که سختی گیرها به تنهایی عملکرد چندان مطلوبی نداشته و میبایست
به همراه سختی گیرهای رزینی به کار میروند. هر چند سختی گیرهای رزینی عملکرد خود را صنایع گوناگون به اثبات
رساندهاند اما دلیل تمایل به استفاده از سختی گیرهای اصلاح گر فیزیکی عدم نیاز به مراقبت و سرویس و نگهداری،
خرید سنگ نمک و آماده سازی آب نمک و عملیات بک واش و احیا و در مجموع کاهش هزینه های پرسنل نگهداری
است.
8- پایداری کریستالهای معلق تشکیل شده در آب کوتاه بوده و برابر 3/5 دقیقه است: کریستالهای معلق تشکیل شده
توسط سختی گیرهای مغناطیسی، به دلیل منسجم و منظم نبودن، پایداری چندانی نداشته و پس از گذشت مدت زمانی
کوتاه، حداکثر برابر با 3/5 دقیقه، متلاشی شده و از بین میروند. نمکهای محلول در آب (TDS, Total Dissolved Solid)
شامل کلیه آنیونها و کاتیونها هستند. ترکیباتی نظیر سدیم، پتاسیم، کلسیم، منیزیم، آهن و منگنز کاتیونها را تشکیل
میدهند و ترکیباتی نظیر کلراید، سولفات، کربنات، بی کربنات، نیترات، نیتریت، سیلیکات آنیونها را تشکیل میدهند
. اما نکته بسیار مهم این است که تمامی این املاح تمایلی به تشکیل رسوب ندارند. به عنوان مثال در برخورد کلسیم به
یون کلر و ایجاد نمک کلرید کلسیم، این نمک بسیار حلال بوده و تمایلی به راسب بودن ندارد. بغیر از کربنات منیزیم و
کلسیم، باقی ترکیبات تمایل به تشکیل حالت پایدار کریستالی را دارند. در نتیجه پس از عبور کریستالهای ایجاد شده از
حوزه قوی میدان مغناطیسی ترکیبات یونی ناپایدار و حلال واکنش نشان داده و از مجموعه رسوبات کریستالی خارج و
خود مجدد در آب حل میشوند. این واکنش موجب از هم پاشیدن کریستالهای ایجاد شده ناشی از سختی گیرهای
مغناطیسی میگردد .
9- نصب مدل فلنجی سختی گیر مغناطیسی نیاز به توقف سیستم و بریدن لوله دارد: سختی گیرهای مغناطیسی دارای
انواع مختلف بلوکی، لولهای(رزوهای و فلنجی) و کلمپی هستند. مدلهای فلنجی و رزوه ای آن برای نصب نیاز به برش
لوله دارد. برای بریدن لوله، سیستم باید متوقف و تمام یا بخشی از آب داخل سیستم تخلیه گردد. شاید در سیستمهای
تاسیسات کوچک خانگی توقف یک یا چند ساعته مساله چندان مهمی نیست اما در تاسیسات معظم این امر به سادگی
میسر نبوده و تمامی توقفات با برنامه ریزی از قبل انجام میگردد. نصب مدل فلنجی نیاز به مهارت دارد، لولههای با
اقطار بزرگتر، به دلیل سنگینتر شدن سختیگیر مغناطیسی فلنجی، نیاز به نیروی متخصص جهت نصب دقیق در فضای تعبیه شده دارد.
10- سختی گیرهای مغناطیسی رسوبات قبلی را حذف نمیکند: سختی گیرهای مغناطیسی همانطور که در مورد 5 به
آن به تفصیل اشاره گردید در بهترین شرایط میزان رسوب گذاری در بازههای زمانی کوتاه تا 40 درصد کاهش میدهند و
نمیتوانند رسوب زدایی نموده و رسوبات قبلی را حذف نمایند. تنها زمان رسوبگذاری کمی به تعویق افتاده و با شیب
کمتری انجام میگردد.
11- استاندارد ایمنی ندارند و برای سلامتی انسان مضر هستند: در تاسیسات عظیم و مجهز و همچنین لولههای با اقطار
بزرگ، از سختی گیرهای مغناطیسی با مغناطیسهای قویتری استفاده میشود، تا بتواند کل لولهها و مدار را تحت
پوشش قرار دهد. بنا به گفته برخی شرکتهای دارنده سختی گیر مغناطیسی، این مغناطیسهای قوی گاها شدتهای
مغناطیسی شدیدی برابر با 1/2 تسلا یا 12000 گوس تولید میکنند که طبق مطالب بالا فرای استانداردهای معمول
بوده و صدمات ناشی از این میدانهای مغناطیسی قوی بر روی اکو سیستم محیط زیست و تمامی جانداران موجود در
آن، به خصوص پرسنلی که نقش نظارت، بازرسی و یا نگهداری از این تجهیزات را دارند، گاها بسیار زیاد و غیر قابل جبران
است. مقادیر حد تماس شغلی با شدتهای شار مغناطیسی پایا در جدول 4 به مقادیری اشاره دارد که به نظر میرسد
چنانچه تقریباً کلیه شاغلین به طور مکرر در روزهای متوالی در مواجهه با آن قرار گیرند، اثر سوء بر سلامت آنان عارض
نگردد.
جدول ذیل : مقادیر تماس شغلی مجاز با میدان های مغناطیسی برای تمام بدن و برای دست ها و پاها
1- رسوب زدای هیدروفلو HS38 ،مورد تائید شرکت گاز انگلستان ، بهترین انتخاب برای محافظت
پکیج گرمایش خانگی
2- رسوب زدای هیدروفو HS40 را بر روی دیگهای چدنی نصب کنید تا هیچوقت مجبور به تعویض پرههای دیگ نشوید
3- رسوب زدای هیدروفلو سری S38 هر چند برای دیگهای بخار سونا طراحی شده اما این رسوب زدای قدرتمند را
میتوانید در مبدلهای صفحهای آبگرم مصرفی و ظرفشوییهای صنعتی نیز استفاده نمود .
4- رسوب زدای هیدروفلو K40 را بر روی مدار تصفیه استخر کنید تا علاوه بر رسوب زدایی کاشی ها ، باعث کاهش مضرات کلر ، افزیش شفافیت آب استخر گردد .بدون باکتری، بدون بوی کلر
5- رسوب زدای هیدروفلو سریC برای موتورخانههای مجتمعهای مسکونی مناسب است که سایز لولههای برگشت بیش از “2 باشد، بدون استفاده از سختی گیر رزینی سالهاست که دیگها ، چیلرها و مدار گرمایش-سرمایش شما را همانند روز اول محافظت نمودهایم .
6- رسوب زدای هیدروفلو سری P ، قطعاً بعد از نصب محبوبترین و ارزشمندترین رسوب زدای موتورخانه شما خواهد بود که علاوه بر صرفه جویی در مصرف آب و کاهش هزینه برق و گاز چیلر بدون نیاز به سختی گیر از چیلر و برج خنک کن شما محافظت مینماید.
مقایسه سختی گیر مغناطیسی با رسوب زدای هیدروفلو
پروژه نمونه زیر مثال بسیار خوبی جهت مقایسه بین رسوبزدای هیدروفلو و سختی گیر مغناطیسی یا الکترومغناطیسی
(آلتراسونیک) است.
رسوبزدای هیدروفلو بدون نیاز به جریان آب و روشن نمودن پمپ قادر است سیگنالهای رادیویی را در تمام مدار لوله کشی ارسال نماید. بنابراین نیازی به نصب چند دستگاه رسوبزدا در نقاط مختلف لوله کشی نیست. آب به عنوانهادی سیگنالهای رسوب زدای هیدروفلو را جا به جا و منتقل مینماید.
بنابراین در یک مدار لوله کشی سرمایشی- گرمایشی شامل فن کویلها بویلرها و اواپراتورهای چیلر با رسوب زدای هیدروفلو تنها 1 دستگاه رسوبزدا کافی است. در مقایسه با رسوب زدای هیدروفلو که توصیه کاملا اقتصادی دارد، سختی گیر آب مغناطیسی و الکترومغناطیسی به تعداد زیاد در نقاط مختلف مدار لوله کشی نصب میگردد.
در پروژه ذیل که توسط مهندس مشاور با تایید شرکتهای دارای سختی گیر مغناطیسی طراحی شده است در مدار گرمایش – سرمایش جمعاً 5 سختی گیر مغناطیسی پیشنهاد شده است.
این پروژه دارای 2 بویلر چدنی گرمایشی، 1 دستگاه چیلر تراکمی هواخنک، 2 دستگاه هواساز و 2 منبع کویلی است. در نقشه فلودیاگرام زیر پیشنهاد سختی گیر مغناطیسی توسط مشاور مشخص شده است.
در برگشت بویلر 2 سختی گیر مغناطیسی صنعتی “4، 3 سختی گیر مغناطیسی صنعتی سایزهای “2 و”3 و “3 بر روی کلکتور خروجی کویلهای هواساز، جمعا 5 دستگاه پیشنهاد شده است.
رسوب زدای هیدروفلو علاوه بر حذف رسوب گیر، سختی گیر آب و کاهش هزینه خرید تجهیز است. موتورخانه فضایی اشغال شده سختی را و نیز آزاد در اختیار پروژه قرار میدهد. برای حفاظت کل مدار لوله کشی سرمایش و گرمایش شامل تمامی فن کویلها، کویلهای هواساز، داخل کویلهای 2 دستگاه منبع کویلی، 2 دستگاه بویلر آبگرم چدنی، دستگاه اواپراتور چیلر هوا خنک، مدار لوله کشی و پمپهای سیرکولاسیون تنها 1 دستگاه رسوب زدای هیدروفلو”2 مدل C-60 کافی است. لازم به توضیح است که رسوبزدای آب C-60 قابلیت پوشش بیش از 15000 متر زیربنا را دارد. نکته جالب فنی در رسوبزدای هیدروفلو این است که با تغییر فصل زمستان و تابستان که شیرآلات زمستان- تابستانی سیر آب برگشت از فن کویل را به بویلر یا چیلر جا به جا مینمایند سیگنالهای رسوب زدای هیدروفلو قادر است از روی شیر آلات فلزی عبور کرده و همزمان تمامی مدار لوله کشی را تحت پوشش قرار دهد.
عملا بستن شیرآلات و مسدود شدن مسیر آب تاثیری در انتقال سیگنال ندارد.
جهت حفاظت 2 منبع کویلی با سختی گیرهای مغناطیسی جمعا 6 دستگاه سختی گیر پیش بینی شده است که شامل ورودی آب سرد بهداشتی، خروجی آب گرم بهداشتی و برگشت آب گرم مصرفی با سایزهای “2 و 4/11و “4/3 مدل HS-38 بر روی لوله 4/3برگشت آبگرم مصرفی برای پوشش کلی مدار آبگرم مصرفی پیشنهاد و نصب مینماید.
جهت خرید و تجهیز موتورخانه برحسب سایز لوله استعلام نگیرید. با ارائه نقشه و فلودیاگرامهای تاسیساتی بهترین، موثرترین و کم هزینه ترین پیشنهاد توسط شرکت رادین گسترسینا ارائه میگردد.
هیچ گرانی بدون علت نیست هرچند در مقایسه 1 دستگاه رسوب زدای هیدروفلو یا 1 دستگاه سختی گیر مغناطیسی، قیمت رسوبزدای هیدروفلو بیشتر است، اما جهت تعمیم در پروژه قطعا رسوب زدای هیدروفلو ارزانترین و مطمئن ترین راهکار است.
دلایل آسیبهای ناشی از بکارگیری سختیگیر مغناطیسی
هدف از ارائه این متن بررسی دلایل فنی آسیبهای ناشی از بکارگیری سختی گیرهای مغناطیسی (مغناطیس دائم،
الکترومغناطیسی یا مغناطیسی الکترونیکی) است. به طور کلی سختی گیرهای مغناطـیسی بخشی از اصـلاح گرهای
فیزیکی آب (Physical Water Treatment , PWT) هستند که با استفـاده از ایجاد تغییرات در امـلاح محلول در آب تمایل
رسوبگذاری آب را کـاهش میدهند. در این روش سعی بر آن است تا در نقاط بحرانی (مبدلهای حرارتی یا بویلرها) که رسوبگذاری مشکلات بیشتری ایجاد مینماید با نصب سختی گیر مغناطیسی رسوبگذاری کاهش و رسوبات از منطقه بحرانی دور شوند البته با توجه به محدودیت برد سختیگیرهای مغناطیسی بدیهی است جهت پوشش کل مدار لوله کشی به بیش از یک سختی گیر نیاز است که این امر در بحث مقایسه اقتصادی روشها میبایست لحاظ گردد. حداکثر برد سختی گیرهای مغناطیسی به شرایط آزمایشگاهی 40 الی 50 متر است که می بایست لوله مستقیم و بدون خم و انشعاب بوده و جریان آب داخل آن در شرایط غیر توربولان (لامینار) باشد.
اما مهمترین ایراد سختی گیرهای مغناطیسی ایجاد خوردگی فلزی در نقطه نصب است که ذیلاْ مستندات فنی تقدیم میگردد:
1- تصویر ذیل مقطع طولی یک لوله فلزی را نمایش می دهد که در آن آب در حال جریان است.
لولــه فلــزی دارای آهن2 ظرفیتـی است. آب و اکسیژن محلول باعث ایجاد یک لایه اکسیـد آهنی 3 ظرفیتی (Fe3O4) می گردد. این لایه بسیار شکننـده بوده و از طرف دیگر لایه بسیار خوبی برای محافظـت سطح لوله در مقابل خوردگی پوشش دهنده است.
اهمیت این لایه مگنتیک آنقدر زیاد است که در سیستمهای صنعتی پس از اسید شویی با تمهیداتی تعمداً این لایه اکسید را بر روی سطوح تشکیل میدهند (دیگهای بخار نیروگاهی). از طرف دیگر نقطه ضعف این لایه محافظ، ترد و شکننده بودن آن است که با تکانهای لوله و یا ضربه قوچ و… براحتی سطـح آن ترک خـورده و آب درون لولـه مجـدداً از طریق این شـکافها در تماس با آهـن آزاد لولـه (2 ظرفیتی ) قرار میگیرد. این فرآیند در تمامی لولههای فلزی در تماس با سیال آب وجود دارد و رنگ مشکی مگنتیک (رسوبات آهن سه ظرفیتی) به راحتی قابل شناسایی است.
نصب بلوکهای مغناطیسی همانطور که در تصویر 3 نمایش داده شده است باعث ایجاد شار مغناطیسی از قطبهای N به S میگردد. عبور جریان آب حامل آنیونها (یونهای منفی نظیر کربنات و سولفاتها…) و کاتیونها (یونهای مثبت کلسیم، منیزیم سدیم و…) از زیر میدانهای مغناطیسی باعث قطع شدن شارهای میدان مغناطیسی توسط یونهای مثبت و منفی میگردد و این امر باعث ایجاد الکترون ولت در منطقه مورد نظر میگردد.
در این حالت، فلز 2 ظرفیتی (لوله یا آند)، سطح فلز 3 ظرفیتی (لایه محافظتی – مگنتیک یا کاتد) و سیال (الکترولیت) وجود داشته که عبور جریان سیال و یونهای درون آن، باعث ایجاد جریان الکتریکی ضعیف بر مبنای الکترون ولت و نهایتاً تشکیل پیل الکتروشیمیایی میگردد. مادامی که سختی گیر مغناطیسی نصب است الکترون ولت ایجاد شده ،باعث حرکت جریان الکتریکی از آند به کاتد شده که باعث تبدیل فلز 2 ظرفیتی (لوله) به 3 ظرفیتی یعنی رسوب مگنتیک میگردد که عملاً خوردگی فلز بوده و نهایتاً از حجم لوله کاسته میشود.
بررسی اجمالی سختی گیرهای مغناطیسی اروپایی و آمریکایی نیز بیان کننده همین نکته است. تمامی محصولات خارجی و حتی تولید داخل جهت فرار از خوردگی شدید در محل نصب از آلیاژ استینلس استیل یا پلیمری استفاده مینمایند و هیچ سازندهای در دنیا بلوکهای مغناطیسی را مستقیماً بر روی لوله نصب نمینماید.
به طور مختصـر ایرادات سختی گیرهای مغناطیسـی فـارغ از بحث در مورد عملکرد آنها به شرح ذیل است :
• عملکرد آنها موضعی (Local) بوده و تنها تا چند ده متر بعد از محل نصب را پوشش میدهند.
• برای پوشش کل مدار لوله کشی به بیش از یک دستگاه سختی گیر نیاز است.
• باعث خوردگی شدید در محل نصب و تجهیزات بعد از آن میگردند.
• بدلیل خاصیت مغناطیسی ذرات فلزی را در محل نصب به خود جذب و باعث کاهش سطح مقطع آزاد عبور سیال و نهایتاً گرفتگی مسیر میشوند. افزایش سرعت آب ناشی از کاهش سطح مقطع باعث جدا شدن رسوبات و صدمه رساندن به تجهیزات بعد از آن میشود.
• در صورتی که آب جریان نداشته باشد، سختی گیرهای مغناطیسی فاقد عملکرد میشوند و نحوه تاثیرگذاری به سرعت بهینه آب عبوری بستگی دارد.
• سنگهای مغناطیسی به مرور زمان انرژی اولیه خود را از دست داده و میبایست تعویض گردند.( 2 الی 5 سال)
• در نزدیکی میدانهای مغناطیسی و خصوصا الکتروموتور و ژنراتورها فاقد تاثیر هستند.
• سختی گیرهای مغناطیسی به عنوان مکمل سختی گیرهای رزینی در نظر گرفته میشوند و بدون وجود سختی گیرهای رزینی در بهترین شرایط آزمایشگاهی بیش از 40 درصد کارایی ندارند.
لوله و اتصالات پنج لایه برندهای:
نیوپایپ ، آرین پایپ ، بهتراشان ، سوپرپایپ ، ایزی پایپ ، آذران ، ایزوپایپ ، آرسین پایپ ، بیست بسپار ، نیک بسپار ، نونام پایپ ، وحید ، یزد لوله
لوله و اتصالات پلیکا برندهای :
اینگل ، پلیمر گلپایگان ، پارس زنده رود پلاست ، یزدپلیمر ، سمنان ، وینوپلاستیک ، پلیکا داراکار ، هراز ، نوین پلاستیک ، سمنان پویش ، گلسار پلیمر گلپایگان ، پلیمر یاس ، تهران اتصالات ، پلیکا سمنان
شیرآلات بهداشتی و صنعتی برندهای:
امین شیر ،کهن ،اوشه ،قهرمان ،کیزایران ،وگ ایران ،سیم ایتالیا ،کیتز ،اهورا ،داراکار ،آذران ،میراب ،سامین
لوله و اتصالات تک لایه برندهای :
اتصال بسپار ،یزدبسپار ،نیک بسپار ،آذین لوله سپاهان ،چابهار ،یزدپلیمر ،بیست بسپار ،وحید ،یزد لوله
پوش فیت برندهای:
پلی ران اتصال ،نیوفلکس ،یزد بسپار ،نیک بسپار ،سوپردرین ،وحید ،یزد لوله
پلی اتیلن برندهای:
پلی ران اتصال ، کوشان اتصال ، پلی رود اتصال ، ایران دریپ ، دینا پلیمر