خط لوله سراسری یا خط انتقال گاز سراسری به کلیه خطوط لوله انتقال گاز (قطر بالا) در سرتاسر کشور (ایران) گفته میشود که از محل پالایش (یا ذخیرهسازی) گاز طبیعی تا ایستگاه افت فشار گاز در ورودی شهرها جهت توزیع برای مصرفکننده گسترده شده است.
ابعاد و سایز لوله گازی
لوله های گازی همان طور که اشاره گردید در دو نوع معمولی و API تولید و عرضه می گردند و بالطبع ساز بندی این لوله ها نیز بسته به نوع استاندارد لوله های گازی می تواند متغایر باشد.
به این صورت که لوله های گازی از نوع معمولی در سایزهای ۱/۲ الی ۶ اینچ و لوله های API گازی از سایز ۱/۲ اینچ الی ۴ اینچ تولید و عرضه می گردند کلیه لوله ها در ابعاد ۶ متری ارائه می گردند و سرتاسر لوله استانداردهای مربوط به لوله به صورت شابلون که معمولا به رنگ زرد می باشد نوشته شده و از این رو لوله های معمولی و لوله های گاز یکدیگر متمایز هستند.
لولههای گازی از نظر نحوه اجرا به دو دسته توکار و روکار تقسیم میشوند که با توجه به کاربرد لوله گازی در یک پروژه، نوع آن مشخص میشود. علاوه بر این، لوله گازی در طبقهبندی لوله درزدار و بدوندرز نیز قرار میگیرد. در ادامه به توضیح انواع لوله گازی میپردازیم.
لوله گازی توکار
در پروژههایی چون انتقال گاز از پالایشگاه به پالایشگاهی دیگر یا از شهری به شهر دیگر، لوله گازی به صورت توکار قرار میگیرد. دلیل اصلی این که لولههای گازی باید در پروژه مهم و بزرگ به صورت توکار قرار بگیرند، در امان ماندن از فرسودگی، خوردگی، ضربات ناگهانی و آسیبهای دیگر است. در واقع در این پروژهها لولههای گازی باید از استحکام و مقاومت بالایی برخوردار باشند. همچنین اگر محیط کار اسیدی یا دارای رطوبت است، از این روش نباید استفاده کرد. علاوه بر این، اگر لوله گازی به صورت توکار کار شده است، باید توجه کرد که اتصالات برقی و آبی از کنار آن رد نشده باشد. اگر اتصالات آبی و برقی از کنار لوله گازی توکار رد شده است، باید حتما از آن ۱۵ سانتی متر فاصله داشته باشد و از عایق خوبی استفاده شود.
لوله گازی روکار
از لولههای روکار جهت انشعاب گرفتن از خطوط اصلی انتقال گاز یا لولهکشی گاز شهری استفاده میشود. نوع لولههای روکار از لولههای توکار متفاوت است؛ زیرا که نیازی به مقاومت و استحکام بالا مانند لولههای توکار، ندارند. اما چون بیشتر در دسترس است، احتمال خرابی یا شکستگی در آن بیشتر است. همچنین، قیمت لولههای روکار پایینتر از لولههای توکار است.
طبق قوانین استاندارد لوله گازی روکار نباید برای مسافت طولانی مورد استفاده قرار بگیرد. علاوه بر این، اگر محیط نصب لوله اسیدی یا دارای رطوبت است از لوله گازی روکار استفاده میشود. نصب لولههای گازی روکار سریعتر و آسانتر از لولههای گازی توکار است و هزینه کمتری دارد. برای نصب لوله روکار، نیازی به عایق نیست؛ اما باید از روکشهای ضدزنگ استفاده شود. به علت این که تعمیر لوله گازی روکار در زمان کمتری انجام میشود و آسانتر است، در نتیجه هزینه تعمیرات پایینتری نسبت به لوله گازی توکار دارد.
لوله گازی درزدار
لولههای درزدار به لولههایی گفته میشود که دارای درز اتصالات فولادی است. این نوع لولهها با استفاده از مواد اولیهای مانند صفحات فولادی ساخته میشوند. از این نوع لولههای گازی به طور گسترده در دیگهای بخار، کشتیسازی، خودروسازی و غیره استفاده میشود. این نوع لولهها را میتوان با توجه به نیاز مشتری به شکل سفارشی تولید کرد. این لولهها عمدتا در لولهکشی روکار استفاده میشوند؛ با سطحی صاف و یکنواخت تولید میشوند و گرده جوش نباید از ۶۰ درصد ضخامت لوله تجاوز کند. همچنین، این لولهها پس از تولید تحت انواع تستهای غیرمخرب (NDT) قرار میگیرند.
لوله گازی بدوندرز
لوله گازی بدوندرز به لولهای گفته میشود که دایرهای توخالی و بدون درز است. برای ساخت لولههای بدون درز از مواد اولیهای مانند فولاد استنلس، فولاد آلیاژی، شمشهای فولادی و غیره استفاده میشود. سپس این مواد تحت نورد گرم یا سرد قرار میگیرند. مزایای لولههای بدون درز بیشتر از لولههای درزدار است. یک دلیل مهم آن این است که بدون جوشکاری ساخته میشوند. این نوع لولهها عمدتا در لولهکشی توکار استفاده میشوند.
انتخاب بهترین نوع لولهی گازی، به عوامل و مؤلفههای گستردهای مربوط میشود. هر شخصی باید متناسب با موقعیتی که قرار است از لوله استفاده کند، به سراغ جنس خاصی از لولههای گازی برود. دو عامل زیر، در انتخاب بهترین لوله، کمک شایانی به شما میکنند:
- بررسی فشار گاز داخلی:
بدیهی است که در پالایشگاههای گاز، فشار گاز مایع، بسیار بیشتر از شبکههای گاز شهری است؛ زمانی که گاز از پالایشگاه به شهر منتقل میشود، در نزدیکی شهر، با دستگاهها و روشهای گوناگونی، فشار گاز کم میشود تا به لولههای گاز شهری منتقل شود. معمولاً از لولههای فولادی یا کربن استیل برای انتقال گاز پُرفشار و از لولههای پُلیاتیلن برای انتقال گاز با فشار کمتر استفاده میشود.
- قطر لوله گازی:
قطر مورد نیاز، یکی دیگر از مؤلفههای موثر در انتخاب بهترین لوله است. اگر توجه کرده باشید، در تأسیسات و شبکههای گازرسانی شهری، لولههای گازی، عموماً یک قطر مشابه دارند؛ در حالی که در پالایشگاهها یا کارخانهجات، لولههای گازی با قطرهای بزرگتر، بسیار مورد استفاده قرار میگیرند.
لوله گازی API
لوله گازی API برای مصارف خانگی تحت استانداردهای بین المللی API 5L و ملی ISIRI 3574 ، جایگزین لوله های بدون درز در لوله کشی های تو کار ساختمان شده است. برگزاری جلسه های متعدد تیم های کارشناسی با بازرسین نظام مهندسی استان ها و انجام موفقیت آمیز آزمایشاتی به مراتب سخت گیرانه تر از الزامات استاندارد ISIRI 3360 مربوط به لوله گاز خانگی منجر به اخذ مجوزهای لازم برای جایگزینی لوله های گاز به جای لوله های بدون درز گردیده است.
لوله API
گروه صنعتی با صدور محصولات متنوع در سطح استانداردهای جهان و قیمت های رقابتی قادر بوده است در کشورهای اروپا – آفریقا و به ویژه منطقه خاورمیانه جایگاه و اعتبار تجاری خاصی بدست آورده و گام مؤثری در زمینه صادرات غیر نفتی کشور بردارد.
سایزها و استانداردهای لوله گازی
لوله گازی API در سایزهای ۱/۲ اینچ الی ۶ اینچ در انواع سبک گازی و سنگین API تولید می گردد . لوله های گازی در استانداردهای EN10255-EN10305-DIN 2440-DIN 2394-JIS G3472 ASTM A53 API5L تولید و عرضه می گردد.
لوله و اتصالات پنج لایه برندهای:
نیوپایپ ، آرین پایپ ، بهتراشان ، سوپرپایپ ، ایزی پایپ ، آذران ، ایزوپایپ ، آرسین پایپ ، بیست بسپار ، نیک بسپار ، نونام پایپ ، وحید ، یزد لوله
لوله و اتصالات پلیکا برندهای :
اینگل ، پلیمر گلپایگان ، پارس زنده رود پلاست ، یزدپلیمر ، سمنان ، وینوپلاستیک ، پلیکا داراکار ، هراز ، نوین پلاستیک ، سمنان پویش ، گلسار پلیمر گلپایگان ، پلیمر یاس ، تهران اتصالات ، پلیکا سمنان
شیرآلات بهداشتی و صنعتی برندهای:
امین شیر ، کهن ، اوشه ، قهرمان ، کیزایران ، وگ ایران ، سیم ایتالیا ، کیتز ، اهورا ، داراکار ، آذران ، میراب ، سامین
لوله و اتصالات تک لایه برندهای :
اتصال بسپار ، یزدبسپار ، نیک بسپار ، آذین لوله سپاهان ، چابهار ، یزدپلیمر ، بیست بسپار ، وحید ، یزد لوله
پوش فیت برندهای:
پلی ران اتصال ، نیوفلکس ، یزد بسپار ، نیک بسپار ، سوپردرین ، وحید ، یزد لوله
پلی اتیلن برندهای:
پلی ران اتصال ، کوشان اتصال ، پلی رود اتصال ، ایران دریپ ، دینا پلیمر